کتاب «چک‌لیست» نوشته‌ی آتول گوانده یکی از آثاری است که به ساده‌ترین ابزار ممکن، یعنی فهرست انجام کارها، نگاهی عمیق و متفاوت دارد. گوانده در این کتاب نشان می‌دهد که بسیاری از اشتباهات ما در زندگی حرفه‌ای و شخصی نه از ندانستن، بلکه از نادیده‌گرفتن کارهای بدیهی ناشی می‌شود. او این نوع خطا را «بی‌عرضگی» (ineptitude) می‌نامد؛ یعنی دانستنِ کار درست، اما انجام ندادن آن در عمل. در مقابلِ این خطا، راه‌حلی به ظاهر ساده اما شگفت‌انگیز ارائه می‌کند: ساختن و استفاده از چک‌لیست.

تا امروز، بیشتر تمرکز ما در حل مشکلات روی افزایش دانش بوده است مطالعه، آموزش، تجربه‌ و آزمون‌و‌خطا. اما گوانده توضیح می‌دهد که در دنیای پیچیده‌ی امروز، کمبود دانش همیشه مشکل اصلی نیست. گاهی ما می‌دانیم چه باید بکنیم، اما فشار زمان، حجم کار یا اعتماد به حافظه‌مان باعث می‌شود مراحل ساده‌ای را فراموش کنیم. این‌جاست که چک‌لیست وارد عمل می‌شود. از اتاق عمل گرفته تا برج‌های در حال ساخت، از خلبان‌ها تا مدیران پروژه، همه می‌توانند با یک فهرست دقیق، از خطاهای کوچک اما حیاتی جلوگیری کنند.

گوانده در کتابش با مثال‌های واقعی از جراحی‌های دشوار، پروژه‌های مهندسی عظیم و حتی برنامه‌های بشردوستانه نشان می‌دهد که چطور چک‌لیست‌ها می‌توانند کارایی تیم‌ها را افزایش دهند و تصمیم‌های حیاتی را ساده‌تر کنند. او تأکید می‌کند که چک‌لیست قرار نیست جای تخصص یا قضاوت حرفه‌ای را بگیرد؛ بلکه ابزاری است برای آزاد کردن ذهن از کارهای تکراری تا بتوانیم بر چالش‌های واقعی تمرکز کنیم.